Informatie, Regie, Identiteit en Structuur: de 4 werkgebieden van de Ordevos coach.
Informatie: “Wat is mijn ADHD, ADD of ASS?”, is een belangrijke vraag voor je cliënt en diens omgeving. Als je niet weet wat je “hebt”, kun je ook niet weten wat er wel en niet aan te pakken valt: want wat is er normaal bij mij, wat is anders? Hoe verwerk ik informatie anders? Je geeft pyscho-educatie en voorlichting: wat is ADHD, ADD en wat is ASS? Wat is je client's variant?
De vraag wel of geen medicatie te gebruiken is ook een belangrijk punt dat ter sprake kan komen. Het betekent dat je hier als coach ook basisinformatie over bezit en kunt verstrekken .
Regie: De “doodnormale” zaken die zo onvoorspelbaar kunnen zijn voor je cliënt zijn tijd, taken, geldzaken en het vinden en behouden van het evenwicht in je energieverdeling. Grip hierop krijgen kan je effectiever, zelfverzekerder en dus krachtiger maken in je leven, werk en relaties. Regie gaat over het nemen van verantwoordelijkheid voor wat je wenst, en daar samen doelen op maken. Ik geloof erin dat mensen goed zijn in wat ze werkelijk wensen, dat ze goed zijn in wat ze leuk vinden en dat daarin de sleutel voor hun succes en geluk ligt. Samen met je cliënt neem je als eerste de taak op je om uit te pluizen wat iemand werkelijk wenst. Daarna stel je samen doelen op.
Regie gaat vervolgens ook over verantwoordelijkheid (leren) nemen voor wel én niet uitgevoerde taken en opdrachten.
Identiteit: Door grip te krijgen op je ADHD, ADD of ASS, werk je aan je identiteit en zelfvertrouwen. En dan kan een andere informatieverwerking je kracht worden.
Structuur: Ja! Maar alleen op de manier die bij je cliënt en voorkeuren past. Hier ga je samen actief mee aan de slag. Als coach moet je structuur in vorm en inhoud kunnen scheppen, en een respectvolle manier. Niet dwingend, maar verkennend. Wanneer het tijd wordt om met nieuw gedrag aan de slag te gaan, ben je vindingrijk en vind je samen, desnoods op het moment zelf, nieuwe gereedschappen uit. En weet je “structuur”, dat thema dat inmiddels zo beladen is geworden voor je cliënt, zó te brengen dat het aantrekkelijk en aanstekelijk wordt om ermee aan de slag te gaan.
Voorbeeld IRIS-werkgebieden:
Een moeder belt met een vraag om coaching voor haar zoon die ADD heeft. Hij heeft op de basisschool VWO-advies gekregen, maar haalt nu, na het eerste jaar VWO niet gehaald te hebben, ook het HAVO niet en dreigt nu van de school naar het VMBO te moeten. Haar zorg: als hij niet weet hoe hij moet leren en zijn schooltaken te organiseren (Structuur) dan maakt het niet uit welk niveau hij doet, dan zal het op geen enkele school lukken. Zij en haar man hebben hem veel geholpen met zijn schoolwerk, maar op zijn 15e wil hij dit niet meer (Identiteit) en bovendien kunnen ze niet bieden wat hij nodig heeft. Wanneer ze meer in detail uitlegt wat het probleem is met het leren, vraagt ze regelmatig na of dit herkenbaar is. Het valt op, dat de familie weet dat hun jongen ADD heeft, maar wat dit nou daadwerkelijk in de praktijk betekent, is hen niet bekend. De symptomen van zijn ADD worden geuit als klachten over zijn gedrag. (Informatie) De jongen zelf wordt steeds neerslachtiger. Alles wat er niet lukt, gaat ten koste van zijn zelfvertrouwen (Identiteit) en hij heeft meer en meer de neiging het bijltje erbij neer te gooien (Regie) of de strijd aan te gaan met zijn ouders.
Het is verleidelijk om bij de initiële vraag van de moeder alleen met het gebied "structuur" aan de slag te gaan, of niet? Maar dan doe je meer van hetzelfde en dat helpt dus niet. Precies daarom zijn er 4 werkgebieden. Alleen coaching en begeleiding op de 4 werkgebieden in samenhang met elkaar helpt duurzaam.
Nog een voorbeeld:
John met ADD meldt zich aan met een vraag om begeleiding. Hij wil graag hulp bij de dreigende disbalans tussen ontspanning en inspanning in zijn werk- en privéleven. Hij trekt het de laatste jaren regelmatig niet meer, werkt te vaak over om alles af te krijgen (Regie, Structuur ) en meldt zich vervolgens ziek op zijn werk. Zijn leidinggevende en personeelsadviseur zijn hier niet blij mee en als er niets gebeurt, gaat dit richting een conflictsituatie. In hun communicatie onderling wordt er met de beste bedoelingen langs elkaar heen gepraat, met alle frustratie van dien, aan beide kanten, ook al heeft John uitgelegd dat hij ADD heeft (Informatie en Regie). Er is met name sprake van miscommunicatie wanneer er besproken wordt wat er nu concreet verwacht van hem wordt aan ander gedrag, John ziet niet voor zich hoe e.e.a. handen en voeten te geven. (Informatie : wat is je ADD ?). John wil graag hulp die is gericht op het weer duurzaam inzetbaar zijn, en realiseert zich dat hij dan de chaos (Structuur) die is ontstaan op zijn werk en meerdere andere levensgebieden zal moeten aanpakken.
Ook heeft hij specifieke wensen omtrent de beschrijving van de aandachtspunten in het plan van aanpak (Structuur) van zijn werkgever, waar hij mij voor vraagt om bij te assisteren. Hij wil namelijk graag dat zijn werkgever niet alleen benoemt wat er niet goed is, maar ook wat zijn sterke punten zijn (Identiteit).
Wanneer we de situatie bij John thuis doorspreken, blijkt er in de relatie met zijn partner sprake te zijn van een dreigende scheefgroei richting een ouder-kind-relatie i.p.v. een relatie tussen twee volwassenen (Identiteit).
John heeft weinig vrienden en is op dit punt in zijn leven minder zelfverzekerd dan hij zou willen zijn. Hij vindt het lastig om op een goede manier voor zichzelf op te komen (Regie). In plaats daarvan stopt hij veel tijd in camoufleren wat er niet goed gaat en wordt dan óf boos óf onzeker (Identiteit) als dit uit komt, vaak met meer problemen in de sociale omgang tot gevolg.
Het lijkt verleidelijk om bij de initiële vraag van John en de werkgever alleen met het gebied "structuur" aan de slag te gaan, of niet? Je kunt bijvoorbeeld een cursus “persoonlijke effectiviteit op het werk” aanbieden. Maar dan zie je wezenlijke werkgebieden over het hoofd (Informatie over ADD, Regie (assertiviteit, communicatie, verantwoordelijkheid) in de sociale omgang en Identiteit: wie ben ik en wie wil ik zijn?) en dat helpt niet duurzaam. Precies daarom zijn er de 4 IRIS werkgebieden. Alleen coaching en begeleiding op de 4 werkgebieden in samenhang met elkaar helpt duurzaam.
